Bu hafta yazımızda sizler için ünlü Rus Yazar Yevgeniy İvanoviç Zamyatin’in “Biz” adlı kitabını seçtik.
Öncelikle sizlere biraz Yevgeniy Zamyatin’den bahsetmek istiyoruz.
Yevgeniy Zamyatin, 1884-1937 yılları arasında yaşamış Rus edebiyatçı ve oyun yazarıdır. Dünyanın ilk ve en büyük sosyalist devletinin kurulmasını sağlayacak olan Ekim Devrimi sonrası döneminin en parlak ve kültürlü dehalarından birisidir. Yazar Zamyatin “Biz” romanını Rus Devrimi öncesi dönemin baskıcı monarşik yapısı ve ekonomik çöküşünden etkilenerek eleştirel, anti ütopik ve kötücül bir dünya görüşüyle yazdığı söylenmektedir.
Yevgeni Zamyatin kitaplarını eleştirel bir dille yazdığı için Çarlık Rusyası'nın ve Bolşevik iktidarının sevilmeyen adamıdır. Öyle ki Zamyatin’in “Biz” eseri yazılmasının ardından Elli yıl sonra 1988 yılında Rusçaya çevrilmiş ve yayınlanmıştır. Hayatını yalnızca doğru bildiklerini anlatmaya adayan Zamyatin, en iddialı kitabı “Biz” eseri ile bilinir.
George Orwell ve Aldous Huxley gibi yazarların öncüsü ve esin kaynağı olduğu söylenen Zamyatin, yazdığı “Biz” eserinde bütüncüllük yani diktatörlükvari yönetim tehlikesini işaret ederek, anti-ütopyayı radikal bir eleştiri silahına dönüştürmüştür.
Bütünlüklü, bitmiş bir topluma karşı olan Zamyatin “Biz” romanında, diktatörlük yönetimindeki bir toplumun olumsuzluklarını anlatır. (26) Yirmialtıncı yüzyılda geçen “Biz” de insan doğadan ve kendi ‘ben’liğinden koparılmış, ‘Biz’leşerek teknolojiye ve bürokratik devlete teslim olmuştur. ‘Biz’ hâline getirilerek toplumun sıradan bir parçası halini almıştır. Romanda kişisellik yoktur… İnsanların adları değil, numaraları vardır. Saydam, cam duvarların arkasında yaşayan insanların her dakikası devletçe belirlenmekte, denetlenmektedir. “Biz” romanında erkek ve dişi numaralar yalnızca, izin belgeleriyle önceden belirlenmiş saatlerinde birbirlerini ziyaret ettikleri zaman perdeleri indirme hakkına sahiptirler. “Biz” kitabında Zamyatin’in yarattığı toplum oldukça gelişmiş bir toplumdur, hatta kitabın geçtiği zamanda dünya dışına yolculuk yapmak bile öngörülmüştür. Ancak “Biz” romanında tanımlanan dünya idealize edilebilecek bir ütopya değil, karanlık bir dünyadır.
Yevgeniy Zamyatin'in ünlü romanı Biz, sonradan kendi tarzında yazılan yapıtlar için prototip olacak distopik bir romandır. Zamyatin'in Biz romanını farklı kılan şey otoriterliğe bakış açısındaki entelektüel inceliktir.
Bülent Somay'a göre “Zamyatin’in getirdiği tartışma, düşünen ve hayal eden insan için özgürlük ve mutluluğun özdeş kavramlar olduğudur. Zamyatin’de özgürlük mutsuzluğa gebe olmak zorunda değildir.
Zamyatin’in ütopyası kesintisiz bir mücadeledir, bugüne daima yarının gözüyle bakarak, kendi kurduğunu, kurumlaşmaya başladığı andan itibaren yeniden yıkarak sürdürülen bir mücadele. Ütopya, Zamyatin için bir ufuktur, ona sürekli olarak yaklaşır, ancak varılamaz. Somay’ın değişiyle söylersek ‘Vardık’, teslim olmaktır.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder